جلال الدین محمد بن بهاءالدین محمد، معروف به مولانا، مولوی، ملای روم و
جلال الدین رومی، در سال 604ق در بلخ به دنیا آمد. در کودکی با پدرش
بهاءالدین محمد معروف به بهاء ولد، مقارن حمله مغول به آسیای صغیر (ترکیه
امروزی) مهاجرت کرد و با خاندانش در قونیه مستقر شد. مولوی پس از فراگیری
علوم از پدر و دیگر استادان قونیه و شام به تدریس پرداخت. وی بعدها با
عارفی واصل و بزرگ به نام شمس الدین محمد تبریزی در قونیه ملاقات کرد و از
نَفَسِ گرم او چنان به تاب و تب افتاد که دیگر تا دم واپسین، سردی نیافت.
در این دوره پرشور که ۳۰ سال از پایان حیات مولوی را شامل می‌شود، آثار
بی‌نظیری پدید آمد. در مثنوی معنوی که آن را به حق باید یکی از بهترین
نتایج اندیشه و ذوق فرزندانِ آدم و چراغ فروزانِ راه عرفان دانست، مولوی،
مسائل مهم عرفانی، دینی و اخلاقی را مطرح کرده و هنگام توضیح، به بیان آیات
و احادیث و امثال مبادرت جسته است. مولانا سرانجام در سال 672 ق در 68
سالگی به وصال معبود رسید.
